هفته نامه اينترنتي, دنيز

در داستان حماسي گيل گمش (يك كلمه تركي ميباشدو فرم اصلي كلمه “بيل گميش” ميباشد)، كه قديميترين داستان حماسي شناخته شده بشري ميباشد، ارتباط و علاقه خيلي نزديك سومرها با آذربايجان, خزر و آسياي ميانه كاملا مشهود هستַ قهرمان داستان قيل گميش شاه و خداي شهر اوروك در سومر، براي پيدا كردن راز ابدي زيستن در سفري دراز و پر خطر، به پيش ” اوتنا بيشديم” كه در وسط درياي خزر زندگي ميكند ميرودַ او از آذربايجان رد شده و در داستان خيلي از مكان هاي جغرافيايي آذربايجان, مثلا كوه ميشو (شمال مرند), درياچه اورمي,ַַنام برده شده است و اينكه رمز جاودانه زيستن در وسط خزر بود ونه در خليج كنگر كه بغل دست سومرها بود همه نشان دهنده علايق ناگسستني آنها به آذربايجان وحوالي درياي خزر، كه منشأ شان از آنجا بود، ميباشد. سومرها با گذشت قرنها وطن اصلي خود آسياي ميانه و آذربايجان را هيچوقت فراموش نكرده بودند و حتي در تدفين مردگانشان آنها را به پهلو و رو به شمال شرق قرار ميدادند.ַبه عقيده بعضي از تاريخ دانان، بعد ازدومين باري كه سومر ها حاكميت را در بين النهرين به سامي ها باختند ، يعني در سال ۱۷۵۰ قبل از ميلاد، عده اي كثيري از آنها به آذربايجان , قفقاز و آسياي ميانه برگشتند.

سومرها يي كه به آذربايجان برگشتند در بين اقوام همزبان و همنژاد خود در آنجا ( قوتتي ها، ساوير ها و…) حل شدند و در تكامل بعدي تمدن آذربايجان سهيم شدند.مثلا حماسه قيل گميش سومري، هنوز هم با كمي تغيير، كه نتيجه گذشت چند هزار ساله ميباشد، در حماسه كوراوغلي در بين تركها ، خصوصا آذربايجان، زنده هست

 

گيلگمش يكي از مشهو ر تر ين منظو مه ها ي حما سي ا ست كه حد و د چهار هزار سال

از خلق آن مي گذرد. اين اثر كه دربار ه گيلگمش پنجمين پادشاه سلسله اوراك است، درسال دوهزار پيش ازميلادبر روي دوازده لوح گلي و به خط ميخي نوشته شده است. بعضي از اين لو حها بر اثر مرور زمان شكسته شده و از بين رفته اند، تنها يكي از آنها باقي مانده است كه اكنون در موزه بريتانيا نگهداري مي شود.

گيلگمش محبوبترين قهرمان سراسر بين النهرين بود. بدون شك اين اثر شاهكار ادبيات آثوري- بابلي و يكي از زيباترين منظو مه هاي حماسي جهان است.

مهمترين ويژگي منظومه گيلگمش كهنسال بودن آن است. اين اثر تلفيقي از اسطوره، حماسه و تاريخ

است و از آغاز پيدايش خود، فرهنگها و زبانهاي گوناگوني را تحت تأثير قرار داده است. قدرت زيبايي شگرف اثر اد بي، نگارنده را برأن داشت تا آن را براي نوجو انان كتابخو ان كشور مان بازنويسي كند.

گيلگمش داستان پادشاهي پهلو ان مستبد، پرقدرت و توانااست به جاي رسيدگي به وضع مردم خود، در پي آناني است. اودر كوران مبارزه با پهلو اني همتاي خود، به مردم روي مي آورد و در كشاكش زندگي، مرگ ( و قدرت مرگ) را مي شناسد. گيلگمش براي ياقتن جاودانگي و بي مرگي رهسپار سفري پرخطر مي شو د. ازكوههاي ترسناك مي گذرد، جنگلهاي سرزمين تاريكي را پشت سر مي گذارد، از درياي مرگ عبور مي كند و حتي به دنياي مردگان در زير زمين راه مي يابد تايكي از اجداد خود راكه به گمانش رازبي مرگي را يافته است بيابد. در نهايت، اين پهلو ان توانمند، جد خود رامي يابد اما…..

در اين ائر عشق، تربيت ، طبيت و راز هاي زندگي و مرگ موج مي زند، وهر چه هست، آن قدر مهم است كه حيفم آمد نوجو انان وطنم آن را نخو انند.

ودر صورت امكان داستان حماسي قهرمان مرد را در آينده بملاحظه خواننده گان خواهم گذاشت.

عبدالله تاشقين